W dzisiejszych czasach, gdy piękny uśmiech jest atutem w życiu zawodowym i prywatnym, ortodoncja stała się jedną z najpopularniejszych i najszybciej rozwijających się dziedzin stomatologii. W zakres ortodoncji wchodzą kontrola rozwoju uzębienia i twarzy oraz korygowanie odchyleń we wzajemnym układzie zębów i kości części twarzowej czaszki. Poza poprawą wyglądu i samopoczucia, skutecznie przeprowadzone leczenie ortodontyczne zapewnia opóźnienie starzenia się twarzy i poprawę wymowy oraz łatwiejsze oczyszczanie zębów.
Leczenie likwiduje poza tym dolegliwe bóle głowy związane z dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych.
Leczeniem ortodontycznym obejmujemy zarówno naszych najmłodszych pacjentów, jak i osoby dorosłe.
Profilaktyka ortodontyczna - polega na uwzględnianiu w wychowaniu dziecka czynników wpływających korzystnie na prawidłowy rozwój i wzrost zębów i szczęk oraz eliminowaniu czynników szkodliwych. Ten rodzaj leczenia przeznaczony jest głównie dla rodziców (porady) i małych dzieci. W tej fazie leczenia wizyty polegają na ocenie przez ortodontę zgodności postaci zgryzu u dziecka z normą dla jego wieku oraz prawidłowości funkcji takich jak: oddychanie, mowa, sposób połykania. W przypadku nieprawidłowości ortodonta zaleca wykonywanie odpowiednich ćwiczeń lub leczenie prostymi aparatami.
W przypadku osób dorosłych po wykonaniu diagnostyki RTG z następową komputerową analizą cefalometryczną oraz po analizie modeli gipsowych zostaje ustalony plan leczenia, który następnie jest prezentowany Pacjentowi.
W zależności od potrzeby dalsze leczenie może być przeprowadzone poprzez założenie aparatów stałych. Czasami zachodzi potrzeba zastosowania mini implantów ortodontycznych lub przeprowadzenia leczenia ortodontyczno-chirurgicznego. Często są stosowane szyny deprogramujące lub aparaty retencyjne.
Odpowiednio wczesne konsultacje u ortodonty umożliwiają zdiagnozowanie wady na tyle wcześnie, że proces leczenia jest krótszy, mniej uciążliwy i tańszy
Wskazania do konsultacji ortodontycznej u dziecka:
Wskazania do konsultacji ortodontycznej u dorosłych:
Współczesna ortodoncja pozwala nie tylko w odpowiedni sposób ustawić w stosunku do siebie powierzchnie zębów, ale również jest uzupełnieniem leczenia implantologicznego. Coraz częściej ortodoncja staje się jednym z etapów kompleksowego postępowania, przygotowującego do leczenia protetycznego, implantologicznego lub periodontologicznego. Np. podczas długotrwałego braku zębowego dochodzi do przechylenia się zębów sąsiednich w kierunku ubytku, co uniemożliwia wprowadzenie w ten obszar implantu z częścią koronową. Przyczyną jest brak odpowiedniej ilości miejsca.
Zalecenia postępowania po montażu aparatu ortodontycznego
Należy pamiętać, iż sukces leczenia ortodontycznego uzależniony jest w znacznym stopniu od pacjenta, który musi współpracować ściśle z lekarzem i bezwzględnie wypełniać jego zalecenia zarówno co do częstości wizyt i ich charakteru, jak i sposobu dbania o higienę jamy ustnej.
Lekarz odpowiedzialny za Państwa leczenie nie może być odpowiedzialny za Państwa zaniedbania
Przez pierwsze dwa do czterech dni po montażu aparatu stałego ortodontycznego mogą występować dolegliwości bólowe wszystkich zębów (głównie na nagryzanie). W związku z tym zalecana jest dieta płynna i półpłynna oraz ogólnodostępne środki przeciwbólowe (np. APAP, Ibuprom, Panadol). Ponadto mogą wystąpić dodatkowo otarcia i małe rany błony śluzowej jamy ustnej warg oraz policzków, dopóki śluzówka nie przyzwyczai się do nowych elementów doklejonych do powierzchni wargowej zębów. Zaleca się wówczas stosowanie maści Solcoseryl na podrażnione miejsca błony śluzowej (dostępne w aptece bez recepty) oraz wosku ortodontycznego ochronnego na zamki ortodontyczne.
Zasady dbania o higienę jamy ustnej
Zęby należy czyścić po każdym jedzeniu. Do prawidłowego czyszczenia niezbędna jest odpowiednia szczoteczka zębowa, którą należy zawsze mieć przy sobie oraz odpowiednio dobrane do przestrzeni międzyzębowej jak i wielkości zamków szczoteczki międzyzębowe. Zęby należy czyścić w sposób prawidłowy sprawdzając szczególnie okolice wokół zamków ortodontycznych i przydziąsłowe zębów czy zostały dokładnie wyczyszczone. Dodatkowo rekomendowane jest stosowanie irygatora wodnego do prawidłowego dbania o przyzębie.
Spożywanie pokarmów
W okresie leczenia ortodontycznego nie wolno jeść słodyczy, zwłaszcza lepkich czekoladowych cukierków, karmelków, miodu, itp.; bułek, grzanek, marchewek, orzechów i innych twardych pokarmów, które podczas nagryzania i spożywania mogą spowodować odklejenie się zamków lub innych elementów retencyjnych aparatu ortodontycznego.
Twarde pokarmy należy kroić na mniejsze kawałki, tak aby nie odgryzać ich zębami, do powierzchni których doklejone są zamki. Pokarmy tego typu zwiększają ryzyko uszkodzenia aparatu ortodontycznego.
Wizyty kontrolne
W przypadku pacjentów niepełnoletnich rekomenduje się rodzicom/opiekunom prawnym kontrolę stosowania ww. zaleceń.
Uprawianie sportu
Elementy składowe aparatu ortodontycznego mogą stanowić niebezpieczeństwo podczas uprawiania różnego rodzajów sportów (np. podczas jazdy na rowerze górskim czy deskorolce, boksu, sztuk walki) ze względu na możliwość mechanicznego uszkodzenia tkanek miękkich jamy ustnej. Rekomenduje się wówczas stosowanie szyn ochronnych.
Uwagi końcowe
Proces leczenia ortodontycznego pacjenta jak i jego efekt końcowy jest wypadkową zbiorowego wysiłku lekarza, personelu gabinetu, ale również pacjenta i ewentualnie jego rodziców/opiekunów prawnych. Niektóre etapy leczenia wymagają czynnego współuczestniczenia pacjenta w procesie terapii. Dotyczy to w szczególności konieczności codziennego noszenia wyciągów elastycznych międzyszczękowych, wyciągów zewnętrznych, aparatów retencyjnych itd. Brak zaangażowania i systematyczności ze strony pacjenta spowoduje spowolnienie lub nawet zahamowanie postępów leczenia.
